Śmierć członka rodziny jest nieprzyjemnym przeżyciem. Im bliżej byliśmy związani z daną osobą, tym śmierć takiej osoby jest bardziej stresogenna. Czasami umiera ktoś, kto w ciągu swojego życia niekoniecznie podejmował rozsądne decyzje związane z finansami. Po śmierci takiej osoby spadkobiercy stoją przed dylematem: przyjąć czy odrzucić spadek. Dlaczego jest to istotna decyzja i jak dopilnować wszystkich formalności z tym związanych?
Co wchodzi w zakres spadku?
Spadek jest pojęciem bardzo szerokim. W jego zakres wchodzą prawa i obowiązki zmarłego, które w drodze dziedziczenia spadku przechodzą na spadkobierców. Prawa i obowiązki majątkowe są zbywalne, to znaczy, że nie wygasają one z chwilą śmierci właściciela. Każdy spadek musi na kogoś przejść, a jeśli nie ma spadkobierców, to ustawowym spadkobiercą jest gmina lub Skarb Państwa. Prawem majątkowym są na przykład różnego rodzaju prawa własności, akcje i udziały, a obowiązki majątkowe to długi spadkowe, w tym zobowiązania podatkowe. Tak więc żeby obliczyć czystą wartość spadku, to odejmuje się obowiązki majątkowe, czyli pasywa od praw majątkowych, które są aktywami. Nie ma możliwości odziedziczyć praw majątkowych bez obowiązków. Zarówno jedne jak i drugie stanowią jeden akt dziedziczenia. Jeśli jest więcej spadkobierców, to każda z tych osób ma swój procentowy udział spadkowy.
Przyjąć czy odrzucić spadek po zmarłym?
Większość osób jeśli ma pewność, że aktywa przewyższają pasywa, to decyduje się przyjąć spadek. A co jeśli zmarły członek rodziny za życia doprowadził do sytuacji, w której kwota długu przewyższała wartość majątku? Wtedy dla bezpieczeństwa członkowie rodziny decydują się odrzucić spadek. Bardzo konkretne informacje na temat odrzucenia spadku znajdują się na stronie internetowej https://www.notariusz-boc.eu/: „Odrzucenie spadku to jednostronna czynność prawna dokonana w formie oświadczenia złożonego przez spadkobiercę (zarówno ustawowego, jak i testamentowego) przed sądem lub przed notariuszem. Z chwilą złożenia oświadczenia spadkobierca zostaje wyłączony od dziedziczenia i traktuje się go, jakby nie dożył otwarcia spadku, a udział spadkowy, który by mu przypadł, przypada jego zstępnym. Termin do złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku to sześć miesięcy od dnia uzyskania przez spadkobiercę wiedzy o tytule swojego powołania”.
Co daje zrzeczenie się spadku
Odrzucenie spadku wiąże się z tym, że nie tylko rezygnujemy ze spłacania zobowiązań po zmarłym, ale także nie odziedziczymy majątku. Chociaż śmierć bliskiej osoby już sama w sobie jest dużym ciosem, to jeszcze w dosyć szybkim czasie trzeba stawić czoła i załatwić wszystkie formalności. Istotne jest, żeby dokładnie sprawdzić ile jest czasu na podjęcie decyzji o odrzuceniu lub przyjęciu majątku oraz na rozeznanie się jak wyglądała sytuacja majątkowa zmarłego. Aby odrzucenie spadku było ważne pod względem prawnym, trzeba złożyć specjalne oświadczenie w sądzie lub potwierdzone u notariusza. Coraz bardziej popularne staje się też zrzeczenie się dziedziczenia jeszcze za życia danej osoby. Spadkobierca w ten sposób nie odziedziczy po zmarłym aktywów i pasywów majątkowych, ale także sam rezygnuje z prawa do uzyskania zachówku. Zanim podejmie się decyzję o przyjęciu, odrzuceniu lub zrzeczeniu się spadku, to dobrze jest porozmawiać i zasięgnąć rady u znawców prawa majątkowego.
Śmierć najbliższego członka rodziny, oprócz stresów i wielu formalności związanych z czynnościami pogrzebowymi, powoduje konieczność podjęcia decyzji związanych z przyjęciem lub odrzuceniem spadku. Otrzymanie spadku nie zawsze wiąże się z korzyściami finansowymi, dlatego więc na spokojnie trzeba rozważyć wszelkie za i przeciw jego przyjęcia.
